Informacje praktyczne – FAQ

Większa część Kuby znajduje się w strefie klimatu podrównikowego wilgotnego, z wyraźnie zaznaczonymi dwoma porami roku: porą suchą (od listopada do kwietnia) i porą deszczową (od maja do października). Ze względu na niższe temperatury i mniejszą ilość opadów, pora sucha uznawana jest na wyspie za wysoki sezon turystyczny. Podczas pory deszczowej przez Karaiby mogą przechodzić huragany. Najwięcej turystów odwiedza Kubę w grudniu i styczniu, tak więc, by uniknąć tłumów i załapać się na przyjemny klimat, warto wybrać się tutaj w listopadzie lub w okresie od lutego do kwietnia.

W wysokim sezonie turystycznym (listopad – marzec) polscy touroperatorzy oferują bezpośrednie loty charterowe LOTem z Warszawy lub Katowic przede wszystkim do Varadero (a niekiedy również do Santa Clary, Cayo Coco i Holguín). Linie lotnicze takie jak Air France, KLM, Air Europa, Air Canada, SWISS, Iberia, Lufthansa, Condor, Turkish Airlines i Aeroflot oferują połączenia z Polski, Niemiec oraz innych miast europejskich na Kubę (głównie do Hawany) z 1 lub 2 przesiadkami.

• Paszport – przy przekraczaniu granicy wymagany jest 3-miesięczny okres ważności paszportu, licząc od planowanej daty powrotu z Kuby.
• Karta Turysty (Tarjeta de Turista) – polscy obywatele udający się na Kubę w celach turystycznych zobowiązani są do jej posiadania. Ten odpowiednik wizy można wyrobić w Ambasadzie Republiki Kuby w Warszawie lub zakupić u pośredników. Jest to druk, który należy samodzielnie wypełnić, zgodnie z załączonym wzorem. Wiza ma ważność 90 dni i może być  jednokrotnie przedłużona o kolejnych 90 dni na miejscu (w urzędzie imigracyjnym). W tym celu na poczcie należy zakupić znaczki skarbowe o wartości 3500 CUP i przedłożyć paszport, polisę ubezpieczeniową oraz dokument potwierdzający miejsce zakwaterowania.
• Ubezpieczenie turystyczne – lecąc na Kubę obowiązkowe jest posiadanie ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia (NNW i KL). Należy się przy tym upewnić, czy firma ubezpieczeniowa ma przedstawiciela uprawnionego do działania na obszarze Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz z jaką instytucją kubańską on współpracuje. Przydatne może okazać się również ubezpieczenie bagażu. Warto jest zabrać ze sobą kartę kredytową lub dodatkową gotówkę na pokrycie kosztów wizyty u lekarza lub zakupu leków – za te usługi wystawiane są rachunki, które stanowią podstawę do ubiegania się o zwrot poniesionych kosztów leczenia u ubezpieczyciela. W związku z COVID-19 należy pamiętać o wykupieniu dodatkowej ochrony, pokrywającej koszty leczenia, kwarantanny i ewentualnej zmiany daty powrotu do kraju. Jeśli ktoś nie posiada takiej polisy – musi ją zakupić na kubańskim lotnisku w cenie ok. 30 USD.
• Lotniczy bilet powrotny (lub umożliwiający kontynuowanie podróży) oraz adres pierwszego miejsca zakwaterowania na wyspie (hotelu lub casa particular).
• Kod QR uzyskany po wypełnieniu formularza (deklaracja imigracyjna + sanitarna + celna) na stronie: https://www.dviajeros.mitrans.gob.cu/datosPersonales. Kliknij tutaj, by pobrać instrukcje do wypełnienia formularza.

UWAGA! W chwili obecnej po wizycie na Kubie nie jest możliwy wjazd do USA z formularzem ESTA (konieczne jest posiadanie wizy wbitej do paszportu). Przylatujący ze Stanów Zjednoczonych muszą posiadać specjalną Kartę Turysty w kolorze różowym oraz zadeklarować nie-turystyczny cel podróży (np. pomoc lokalnej ludności).

• Oficjalną walutą na wyspie jest peso kubańskie (=100 centavos). Od stycznia 2021 r. w obiegu używane jest już tylko peso narodowe (CUP), a ostatnia reforma systemu monetarnego wprowadziła dość duże zamieszanie dotyczące form płatności – w niektórych miejscach można zapłacić tylko kartą kredytową / debetową, w innych walutami wymienialnymi (EUR, USD, CAD itp.), a w jeszcze innych – pesos.

  Legalnie pieniądze wymienić można w CADECA (państwowym kantorze) lub w banku. W danym dniu wszystkie placówki mają taki sam kurs, który można sprawdzić na stronie: www.cadeca.cu. Możliwa jest także wymiana w recepcjach hotelowych, ale pobierana jest wówczas drobna prowizja.

  Oficjalny kurs wymiany waluty to 1 EUR = ok. 130 CUP, 1 USD = ok. 120 CUP, jednak na ulicach prężnie funkcjonuje czarny rynek, gdzie euro wymieniane jest nawet po 350, a dolar po 340 pesos. Tego typu wymiana jest nielegalna i grozi za nią kara więzienia od 2-5 lat. Należy pamiętać, by wymieniane banknoty obce nie miały żadnych uszkodzeń, ani zabrudzeń – taka waluta nie zostanie przyjęta na wyspie. Dobrze jest również zakupić w kantorze drobne banknoty, ponieważ w wielu miejscach jest problem z wydawaniem reszty.

  Zawsze należy liczyć pieniądze przy wymianie – często Kubańczycy się mylą (na swoją korzyść oczywiście…). Jeżeli chcesz uniknąć pomyłek, poszukiwania kantoru lub stania w długiej kolejce do wymiany waluty na lotnisku – napisz do nas. Twoja wymiana będzie czekała na lotnisku, w pierwszym miejscu noclegowym lub u naszego przewodnika (chwilowo usługa dostępna tylko w Hawanie).

  W bankomatach bez problemu akceptowane są karty kredytowe typu Visa i MasterCard. Ważne, by nie były wydane przez bank amerykański (lub z kapitałem amerykańskim) oraz by nie należały do banków wirtualnych typu Revolut lub Wise. Płacenie kartą staje się coraz bardziej popularne (funkcjonuje wiele państwowych sklepów, w których za zakupy można zapłacić tylko kartą walutową), aczkolwiek prywaciarze wolą płatność gotówką.

  Sugerowana jest zamiana niezbyt dużej kwoty na lokalną walutę, ponieważ wymiana pesos na waluty obce jest obecnie praktycznie niemożliwa (nawet na lotnisku). Po przejściu do strefy wolnocłowej nie ma możliwości płacenia pesos (akceptowane są EUR, USD, CAD i karty kredytowe). Obowiązuje zakaz wywozu miejscowych walut w kwotach przekraczających 5000 CUP.

  Kuba wbrew temu, co mogłoby się wydawać, jest krajem drogim. Pomimo niskich zarobków mieszkańców, ceny są na poziomie europejskim. Kawa espresso kosztuje ok. 100 CUP, butelka wody i napoje gazowane 200-300 CUP, piwo 300-500 CUP, obiad w restauracji 1500-4000 CUP. Należy pamiętać, że „normalnych” zakupów można dokonać w nielicznych sklepach, w których asortyment nie jest zbyt duży.

Przylatując na Kubę konieczne jest wypełnienie deklaracji celnej online. By uniknąć kłopotów na granicy, warto mieć na uwadze poniższe przepisy:

• Na Kubę nie można wwozić dronów, GPS-ów oraz e-papierosów. W przypadku próby naruszenia tego zakazu sprzęt zostanie odebrany właścicielowi przez służbę celną i przekazany do płatnego depozytu. W przypadku wwozu profesjonalnego sprzętu fotograficznego i filmowego wymagane jest specjalne zezwolenie, a w przypadku jego braku sprzęt jest również magazynowany w depozycie (zwrot w dniu wylotu).
• Przepisy fitosanitarne zakazują wwozu owoców, warzyw, sadzonek, nasion, pasz i karm dla zwierząt. Zakaz dotyczy również serów, wędlin, mięs i ich przetworów.
• Wskazane jest zadeklarowanie wwożonej gotówki w kwocie przekraczającej 5000 USD / os. (lub równowartość w innej walucie).
• Miejscowe władze surowo zwalczają przestępczość narkotykową – grożą za nią wysokie kary więzienia. Za każdy dzień pobytu w areszcie imigracyjnym pobierana jest opłata w wysokości ok. 40 USD.
• Nie jest możliwe przywożenie sprzętu RTV, AGD, elektronicznego, ubrań, kosmetyków i innych przedmiotów w ilościach wskazujących na ich charakter handlowy. Dokładne i aktualne przepisy celne obowiązujące na Kubie są dostępne na stronie: www.aduana.gob.cu.

• Wynajętym samochodem – na wyspie funkcjonują tylko 4 państwowe wypożyczalnie: REX, Vía, Cubacar i Havanautos. Dysponują niezbyt dużą liczbą pojazdów, więc dobrze jest dokonać wcześniejszej ich rezerwacji. Ceny wynajmu są dość wysokie (od 70 USD / dzień), a na wyspie pojawiły się ostatnio problemy z dostępnością paliwa (jeśli jest, to kosztuje ok. 30 CUP / litr). Drogi są raczej w kiepskim stanie i posiadają niewiele oznaczeń.
• Taksówkami – najlepiej należącymi do państwowej firmy Cubataxi lub prywatnymi (posiadającymi licencję na przewóz turystów). Ceny ustalane są w zależności od dystansu.
• Autobusami międzymiastowymi Víazul – to ekonomiczna opcja dla osób, które nie mają zbyt napiętego programu zwiedzania i są w stanie dostosować się do rozkładu jazdy i ewentualnych opóźnień / awarii. Przejazd na trasie Hawana – Varadero (ok. 140 km) kosztuje 9 USD / os., a do Viñales można dotrzeć za 12 USD / os. Na terminalu w Hawanie możliwa jest tylko płatność kartą.
• Colectivos – to zbiorowe taksówki międzymiastowe, które jeżdżą na stałych trasach („od drzwi do drzwi”) po zebraniu kompletu pasażerów. Wskazana jest wcześniejsza rezerwacja. Ze względu na odbiór klientów w różnych miejscach – możliwe są pewne opóźnienia, a w przypadku długich tras – zdarzają się przesiadki po drodze.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą prywatnych transferów i przejazdów colectivos.

Podczas pobytu na Kubie turyści mają do wyboru zatrzymanie się w hotelu lub zarejestrowanej prywatnej kwaterze oznaczonej symbolem granatowej kotwicy (tzw. casa particular). W przypadku wybrania pierwszej opcji, warto pamiętać, że tutejsza liczba gwiazdek w kategoryzacji hoteli nie zawsze odpowiada standardom europejskim, a ceny wynajmu hotelowych pokoi są dość wysokie w stosunku do świadczonych usług. Ciekawą i bardziej ekonomiczną opcją pozostają casas particulares prowadzone przez Kubańczyków – dają możliwość wynajmowania pojedynczych pokoi z prywatnymi łazienkami i klimatyzacją lub całych mieszkań, a nawet domów z basenami.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą casas particulares.

Fantazja jest kapitałem, z pomocą którego na Kubie produkuje się wiele upominków. Improwizacja z użyciem dostępnych materiałów musi w wielkim stylu zastąpić produkcję przemysłową. Dlatego też oprócz „klasyków”, takich jak cygara, rum, czy płyty kompaktowe z najgorętszą kubańską muzyką znajdziemy tu wiele lokalnych wyrobów. Metki „made in China” nie są na wyspie zbyt często widziane. Nasi przewodnicy chętnie podpowiedzą Wam, co i gdzie najlepiej kupić! Pamiętajcie, że na wywóz antyków i dzieł sztuki, w tym rękodzieła i rzemiosła artystycznego większej wartości, należy uzyskać zezwolenie wydawane przez Registro Nacional de Bienes Culturales Departamentu Dziedzictwa w Ministerstwie Kultury. Normy CITES zakazują wywozu zwierząt morskich i lądowych, endemicznych lub będących pod ochroną (np. koralowce, ślimaki, żółwie, krokodyle, iguany, papugi) oraz skór i wyrobów z tych zwierząt. Nie zezwala się również na wwóz do Schengen muszli, wszelkiego rodzaju nasionek, warzyw i owoców (poza kokosami, bananami, ananasami, daktylami i durianami).

• Wyroby z drewna: Kuba słynie z ponad 160 dobrych gatunków drewna (m.in. mahoń, heban, cedr, drewno dębowe, guayacán, caguairán), wykorzystywanych nie tylko do produkcji mebli, ale też rękodzieła. Znajdziecie tutaj całą masę drewnianych rzeźb, zestawy klocków do gry w domino, zestawy kuchenne (łyżki i widelce do sałatek, drewniane podkładki pod garnki, moździerze itp.), kije baseballowe oraz przepiękną drewnianą biżuterię.
• Cygara i akcesoria z nimi związane: Podczas zakupów zwróćcie uwagę na marki Cohiba, Romeo y Julieta oraz Montecristo. Wśród akcesoriów dominują pudełka na cygara (z reguły robione z drewna cedrowego; zarówno są to opakowania na pojedyncze cygara, jak i piękne humidory mogące pomieścić kilkadziesiąt sztuk) oraz tzw. cortapuros, czyli gilotynki do cygar. Same cygara kupicie nie tylko w państwowych sklepach Habanos, ale także bezpośrednio u rolników w Dolinie Viñales oraz od pracowników fabryk (znamy miejsca z naprawdę dobrymi ofertami!). Bez rachunku ze sklepu potwierdzającego zakup można wywieźć jedynie 50 sztuk cygar (lub 100 cygaretek, lub 200 papierosów, lub 250 g tytoniu).
• Obrazy lokalnych artystów: Są na bardzo zróżnicowanym poziomie, ale można znaleźć wśród nich prawdziwe perełki. Zawierają m.in. pejzaże, stare amerykańskie samochody i portrety. Sprzedawane są zarówno na ulicy, jak też na targowiskach rękodzielniczych i w profesjonalnych galeriach.
• Butelki rumu: Tutaj każdy znajdzie dla siebie odpowiedni przedział cenowy. Zaczynając od rumu w kartonikach za 1 USD, aż po najdroższe edycje Havana Club czy Santiago de Cuba, które mogą kosztować prawie 3500 USD. Kupicie je praktycznie w każdym sklepie w stałej cenie (tak więc ten zakup można zostawić na ostatni etap podróży, by nie dźwigać butelek ze sobą). Jeśli kogoś interesują limitowane edycje i naprawdę drogie alkohole, to największy ich wybór jest w Hawanie, w miejscach takich jak Gran Manzana, Muzeum Rumu Havana Club oraz Bocoy. Wywóz alkoholu z Kuby ograniczony jest do 3 litrów, jednak przepisy Schengen są bardziej rygorystyczne i pozwalają na wwóz 1 litra alkoholu wysokoprocentowego (powyżej 22%). Zamiennie można wywieźć 2 litry alkoholi niskoprocentowych lub 4 litry win niemusujących oraz 16 litrów piwa! W przypadku lotów z przesiadką w jednym z portów europejskich alkohol zakupiony na kubańskim lotnisku jest zabierany. Należy więc zakupić butelki z wyprzedzeniem i nadać je w bagażu głównym.
• Wyroby z koronek, lnu i bawełny: Ich wyrób związany jest jeszcze z okresem kolonialnym, tak więc nie bez przyczyny targowiska w Trinidadzie i pobliskiej Dolinie Cukrowni uginają się od koronkowych sukienek, dziecięcych ubranek oraz tradycyjnych męskich koszul, nazywanych guayaberami. Obok nich równie często sprzedawane są szmaciane lalki, wyroby z ceramiki (koniecznie kupcie kubeczki do Canchanchary i zajrzyjcie do warsztatu rodziny Santander) oraz plecione kapelusze.
• Instrumenty muzyczne oraz płyty CD z muzyką: Muzyka podczas zwiedzania Kuby towarzyszy nam na każdym kroku. Profesjonalne wyroby z nią związane znajdziecie w sklepach sieci „Artex”, aczkolwiek każda grupa muzyczna umilająca nam czas w barze czy knajpce kończy swój występ zbierając napiwki i sprzedając swoje krążki (od razu wiemy, jakiego typu muzyka jest nagrana na płycie, cena to ok. 5-10 USD / szt.). W wielu miejscach znajdziecie też kubańskie „Empiki” – czyli drewniane stojaki wystawiane na ulicy, na których umieszczone są „piraty” za 1 USD z opakowaniami drukowanymi domową drukarką.
• Biżuteria: Przy jej wytwarzaniu Kubańczycy popuszczają wodze fantazji. W sprzedaży pojawiają się nie tylko ozdoby ze złota, srebra, czy pozłacanej stali, ale też z drewna, sznureczków, paciorków, muszelek, czarnego koralowca, ziarenek, a nawet ze starych sztućców. Złoto i srebro najlepiej kupować w państwowych sklepach typu „Coral Negro”, pozostałe wyroby znajdziecie na targowiskach rękodzielniczych.
• Wizerunki Che Guevary: Kopia słynnego portretu rewolucjonisty, wykonanego przez Alberto Kordę Guiterreza, jest umieszczana, gdzie się da: na koszulkach, pocztówkach, magnesach, breloczkach, kubkach, flagach, opakowaniach na cygara oraz w różnych książkowych albumach. Oczywiście te same pamiątki znajdziecie także z innymi motywami (np. „te amo Cuba”). Nie zapomnijcie również o słynnym berecie z gwiazdką.
• Wyroby z metalu: W pierwszej kolejności są to kolorowe tablice rejestracyjne (nawiązujące do dawnego nakazu oznaczania poszczególnych kategorii pojazdów tablicami w różnych kolorach), a także przedmioty wykonywane ze starych puszek po napojach: modele samochodów i motocykli, czapki i kapelusze, aparaty fotograficzne, a nawet damskie torebki.
• Kawa i kakao / czekolada: Paczkowana arabica sprzedawana jest najczęściej w formie mielonej (idealna do kubańskiej metalowej kawiarki). Na sklepowych półkach można upolować w stałych cenach dobre kawy: Serrano, Cubita, Turquíno i Guantanamera. Rzadziej produkowana jest ich wersja ziarnista, dlatego też kawę w tej postaci warto kupić od rolników z okolic Viñales, Trinidadu lub Guantanamo (sprzedawcy na Faroli). Wyroby z kakao związane są głównie ze wschodnią częścią Kuby (szczególnie z okolicami Baracoa). Tam znajdziecie m.in. proszek kakaowy, kule kakao, kubańską czekoladę, masło kakaowe i bombonierki. Możliwe, że kawa i czekolada będą dostępne także w lotniskowych sklepach.

UWAGA! W przypadku lotów do Stanów Zjednoczonych nie jest możliwy wwóz zakupionych na Kubie rumów oraz cygar.

Na wyspie funkcjonuje tylko jedna sieć komórkowa – Cubacel, która z różnymi polskimi operatorami ma podpisane różne umowy (stąd też spore rozbieżności w cenach usług). Telefon kierunkowy na Kubę to +53, a do Polski +48. Dostęp do Internetu jest ograniczony i płatny. W hotelach, na placach i na głównych ulicach pojawia się bezprzewodowa sieć wi-fi, ale by z niej skorzystać należy zakupić odpowiednie karty-zdrapki w punktach telefonicznych ETECSA lub w recepcjach hotelowych (godzinna karta kosztuje ok. 25 CUP). Niektóre hotele mają już tę usługę w cenie pobytu. Możliwy jest także zakup kubańskiej karty SIM w cenie ok. 1000 CUP (w tym doładowanie o wartości 250 CUP na rozmowy, SMSy i pakiety internetowych danych). Konieczne jest wówczas okazanie paszportu. Należy się liczyć z długimi kolejkami w ETECSA, a nawet “tymczasowym” brakiem kart SIM. Istnieje również możliwość zakupu karty SIM przez Internet oraz jej odbiór na lotnisku, zaraz po wyjściu z samolotu.